Dr br ambedkar biography in marathi renukan

डॉक्टर भीमराव आंबेडकर यांचा इतिहास व मराठी माहिती | dr. babasaheb ambedkar mahiti

Doctor babasaheb ambedkar yanchi mahiti

Doctor babasaheb ambedkar yanchi mahiti: डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर भारतीय संविधानाचे शिल्पकार व भारताचे पहिले न्यायमंत्री होते. ते एक प्रमुख कार्यकर्ता व समाज सुधारक होते. आंबेडकरानी दलीत व मागासवर्गीय लोकांच्या उत्थानासाठी आपले संपूर्ण जीवन वाहिले. ते दलितांसाठी एक देवदूतच होते. आज समाजात दलितांना जे स्थान मिळाले आहे त्याचे सर्व श्रेय डॉ. आंबेडकरांनाच जाते. 


जन्म व बालपण

डॉ भिमराव आंबेडकर यांचा जन्म 14 एप्रिल मध्ये मध्यप्रदेश मधील इंदोर जवळ असलेल्या महू या गावात झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव रामजी मालोजी सकपाळ व आईचे नाव भीमाबाई होते. ज्यावेळी आंबेडकरांचा जन्म झाला तेव्हा त्यांचे वडील भारतीय सेने मध्ये सुभेदार होते. आंबेडकरांच्या जन्माच्या 3 वर्षानंतर त्यांचे वडील रामजी मालोजी सकपाळ रिटायर झाले या नंतर ते पूर्ण परिवारासह महाराष्टातील साताऱ्यात येऊन गेले. भिमराव आंबेडकर हे त्यांच्या आई वडिलांचे 14 वे  शेवटचे संतान होते. आपल्या परिवारात सर्वात लहान असल्याने आंबेडकर सर्वांचे आवडते होते.  

भीमराव आंबेडकर मराठी परिवाराशी सुद्धा संबंध ठेवत असत. महाराष्ट्रातील आंबेवाडा येथे त्यांची चांगली ओळख होती. तेथील महार जातीशी त्यांचे चांगले संबंध होते हलक्या जातीचे असल्याकारणाने महार लोकांशी सामाजिक व आर्थिक रूपाने खूप मोठा भेदभाव केला जात होता. एवढेच नव्हे तर दलित असल्याकारणाने त्यांना उच्च शिक्षण घेण्याच्या अधिकार ही नव्हता. तरीही सर्व संघर्षांना पार करत त्यांनी उच्च शिक्षा मिळवली आणि जगा समोर स्वतःला सिद्ध केले.

बाबासाहेब आंबेडकर यांचे शिक्षण - Dr babasaheb ambedkar yanche shaikshanik karya

डॉक्टर भीमराव यांचे वडील आर्मीमध्ये असल्याकारणाने आंबेडकरांना सेनेत असलेल्या लोकांच्या मुलांना दिल्या जाणाऱ्या विशेषाधिकारांचा फायदा मिळत असे. दलित असल्याकारणाने त्यांना शाळेत जतिगत भेदभावाला सामोरे जावे लागले. त्यांच्या जातीच्या मुलांना शाळेच्या वर्गात देखील बसण्याची परवानगी न होती एवढेच नव्हे तर त्यांना पाणी सुद्धा शाळेच्या शिपाया द्वारे हातात दिले जायचे, पाण्याचे मटके व पेल्याला हात लावण्याची देखील त्यांना परवानगी न होती. एवढे असताना देखील आंबेडकरानी अतिशय चांगले शिक्षण घेतले. 

आपले प्राथमिक शिक्षण त्यांनी साताऱ्यातील दापोली मध्ये घेतले. या नंतर त्यांनी बॉम्बे मध्ये एल्फिन्स्टन हायस्कूल मध्ये एडमिशन घेतले. मध्ये त्यांनी मॅट्रिक ची डिग्री प्राप्त केली आणि अश्या पद्धतीने उच्च शिक्षण घेणारे ते पहिले दलित बनले. आंबेडकरांचे लहानपणापासूनच अभ्यासात आवड होती. ते अतिशय कुशाग्र बुद्धीचे स्वामी होते, यामुळेच प्रत्येक परीक्षेत ते प्रथम क्रमांक मिळवत असत. मध्ये मुंबई विश्व विद्यालयातून त्यांनी ग्रॅज्युएशन पूर्ण केले. त्यांना संस्कृत वाचण्याची मनाई असल्याने ते फारसी भाषेतून उत्तीर्ण झाले. याच कॉलेज मधून त्यांनी अर्थशास्त्र आणि राजनीति विज्ञान मध्ये डिग्री सोबत ग्रॅज्युएशन सुद्धा पूर्ण केले. 

कोलंबिया विश्वविद्यालयात दाखला

भीमराव आंबेडकर यांना बडोदाच्या राज्य सरकारने आपल्या राज्यात रक्षा मंत्री म्हणून नियुक्त केले. पण तिथे सुद्धा अस्पृश्य तेपासून त्यांची सुटका झाली नाही. बडोद्याच्या राजा द्वारे त्यांना शिष्यवृत्ती देण्यात आली. या शिष्यवृत्तीने त्यांनी न्यूयॉर्क शहरातील कोलंबिया विश्वविद्यालयात पोस्ट ग्रॅज्युएशन ची डिग्री प्राप्त केली.  पुढील शिक्षण सुरू ठेवण्यासाठी ते मध्ये अमेरिका गेले. वर्ष मध्ये आंबेडकरानी अमेरिका मधील कोलंबिया विश्वविद्यालयातील समाजशास्त्र, इतिहास, दर्शन शास्त्र आणि मानव विज्ञानासोबत अर्थशास्त्रात देखील Connate ची पदवी घेतली.

अस्पृश्यता आणि जातिगत भेदभाव मिटवण्यासाठी चे कार्य. दलित मूव्हमेंट (Dalit Movement in marathi)-

भारतात परत आल्यावर त्यांनी जातिगत भेदभाव विरुद्ध लढण्याचा निर्णय घेतला. ज्यामुळे त्यांना बर्याचदा आपल्या जीवनात कठीण कष्ट सहन करावे लागले. आंबेडकरांनी पाहिले की अस्पृश्यता व जातिभेद कशा पद्धतीने देशाला तोडत आहे. या बिमारी ला देशातून बाहेर काढणे आंबेडकरांनी आपले कर्तव्य समजले आणि याविरुद्ध त्यांनी मोर्चा सुरू केला.  

वर्ष मध्ये जेव्हा भारत सरकार अधिनियम ची तयार करत होते तेव्हा आंबेडकरानी म्हटले की दलित व अस्पृश्य समाजासाठी वेगळी निवडणूक संस्था असायला हवी. त्यांनी दलितांना आरक्षणाची देखील मागणी केली. आपला संदेश जनतेपर्यंत पोहोचवण्यासाठी त्यांनी 'बहिष्कृत हित्करीनी सभा' स्थापन केली. या संघटनेचा मुख्य उद्देश मागासवर्गीय जातीतील लोकांना शिक्षण व सामाजिक सुविधा उपलब्ध करणे हा होता.

मध्ये आंबेडकरांनी अस्पृश्यता मिटवण्यासाठी सक्रिय पद्धतीने कार्य करणे सुरू केले. यासाठी त्यांनी हिंसे ऐवजी महात्मा गांधींच्या पावलांवर चालत अहिंसेचा मार्ग निवडला.  त्यांनी दलितांच्या अधिकारांसाठी लढाई केली. या आंदोलनाच्या माध्यमातून त्यांनी सार्वजनिक पेयजल सर्व दलितांसाठी उघडले जावे तसेच सर्व जातीच्या लोकांना मंदिरात प्रवेश मिळावा अशी मागणी केली. 

भीमराव आंबेडकर यांनी केलेले संविधानाचे निर्माण- 

डॉक्टर भीमराव आंबेडकरांचे संविधान निर्माण कार्यात प्रमुख उद्देश जातिगत भेदभाव दूर करणे हा होता, अस्पृश्यता मुक्त समाज निर्माण करून सर्वांना समान अधिकार देणे हा त्यांचा उद्देश होता. 

29 ऑगस्ट रोजी आंबेडकरांना संविधान मसुदा समितीचे अध्यक्ष म्हणून निवडण्यात आले. भीमराव आंबेडकरांनी शिक्षा, सरकारी नोकऱ्या आणि सिव्हिल सेवांमध्ये अनुसूचित जाती व जमाती ना आरक्षण सुरू केले.

  • भारतीय संविधानाने भारतातील सर्व नागरिकांना धर्माची स्वतंत्रता दिली.
  • अस्पृश्यतेला समाप्त केले.
  • महिलांना अधिकार दिले.
  • समाजातील विविध वर्गात पसरलेल्या अंतराला कमी केले.

डॉक्टर भीमराव आंबेडकर यांनी संविधानाला तयार करण्यात जवळपास 2 वर्ष 11 महीने व 7 दिवसांची कठीण मेहनत घेतली. व संविधान तयार करून तत्कालीन राष्ट्रपती डॉक्टर राजेंद्र प्रसाद यांना सोपवून दिले. 

भीमराव आंबेडकरांचा मृत्यू-

व साली डॉक्टर आंबेडकरांचे स्वस्थ खराब व्ह्यायला लागले. त्यांना डायबिटीस, डोळ्यात अस्पष्ट दिसणे व व याशिवाय दुसरे अनेक रोगांनी ग्रासले होते. ज्यामुळे त्यांचे आरोग्य दिवसेंदिवस बिघडायला लागले. 

दीर्घ आजाराने 6 डिसेंबर साली आपल्या घरी दिल्ली मध्ये त्यांनी शेवटचा श्वास घेतला. आपल्या शेवटच्या वर्षात त्यांनी हिंदू धर्मातून बुद्ध धर्मात परिवर्तन करून घेतले. यामुळेच त्यांच्या अंत्यविधी बौद्ध धर्माचा रितीरिवाजानुसार झाला. त्यांच्या अंत्यविधीच्या वेळेस शेकडो च्या संख्येने लोक उपस्थित होते. 

बाबासाहेब आंबेडकर मराठी निबंध वाचा येथे 

महत्वाचे प्रश्न उत्तर: 

  1. डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर यांचे जन्मस्थळ कोणते आहे?
    महू, इंदौर 
  2. डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर यांचा जन्म कधी झाला?
     14 एप्रिल  
  3. डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर यांचा जन्म कोणत्या राज्यात झाला?
    मध्यप्रदेश 
  4. डॉक्टर बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या वडिलांचे नाव?
    रामजी मालोजी सकपाळ
  5. भारताचे संविधान (राज्यघटना) कोणी लिहिले?
    डॉक्टर भीमराव आंबेडकर
  6. डॉक्टर आंबेडकर यांचा मृत्यू कधी झाला?
    6 डिसेंबर
  7. डॉक्टर आंबेडकर यांचा मृत्यू कोठे झाला?
    दिल्ली मधील आपल्या घरी
  8. संविधान लिहिण्यासाठी किती दिवस लागले?
    2 वर्ष 11 महीने व 7 दिवस

बाबासाहेब आंबेडकर यांचे शिक्षणविषयी विचार वाचा येथे

Tags:जीवन चरित्रनिबंध Marathi essayमराठी भाषणे

थोडे नवीन जरा जुने

").addClass("theiaStickySidebar").append(en()),(Sidebar)}Bottom=parseInt(("margin-bottom")),gTop=parseInt(("padding-top")),gBottom=parseInt(("padding-bottom"));var n=().top,s=eight();function d(){crollTop=0,({"min-height":"1px"}),({position:"static",width:"",transform:"none"})}("padding-top",1),("padding-bottom",1),n-=().top,s=eight()-s-n,0==n?(("padding-top",0),SidebarPaddingTop=0):SidebarPaddingTop=1,0==s?(("padding-bottom",0),SidebarPaddingBottom=0):SidebarPaddingBottom=1,usScrollTop=null,crollTop=0,d(),ll=function(e){if((":visible"))if(i("body").width()